MÙA SẠCH – LỊCH VIỆT NAM – Trần Dần – Thời Độ – NXB Văn Học

MÙA SẠCH – LỊCH VIỆT NAM gọi tắt là MÙA SẠCH của cụ TRẦN DẦN viết trong 2 năm 1964-1965, năm 1997 khi cụ mới mất, gia đình cùng nhà thơ Dương Tường và NXB Văn Học in lần đầu, lần này được tái bản theo bản chép tay của cụ tặng ông Lâm năm 1974, in hoàn toàn theo bản chép tay khi ấy, tổng cộng 260 trang (cùng phụ lục) khổ 12.8 x 19.2cm.

Trích Thuỵ Khuê bình giảng:
Trong sự khao khát cái mới, khách thơ thường muốn tìm đến một cái gì triệt để. Tập Mùa sạch của Trần Dần được nhà xuất bản Văn Học in năm 1997 có tính triệt để này. Trần Dần tìm đến thơ độc âm, như một thử nghiệm triệt để.
Bài Lịch con cái, với âm đông:
Ðứa cày ruộng đông
Ðứa leo núi đông
Ðứa mò biển đông
Ðứa làm đường đông… (trang 75)
Hoặc bài Lịch họ hàng, với âm đồng:
Là trai đồng chiêm
Là gái đồng mùa
Là thúc bá đồng lầy
Là anh em đồng mỏ… (trang 76)
Lối cách tân này của Trần Dần dựa trên nhịp điệu của ca dao, đồng dao:
Khăn thương nhớ ai,
Khăn rơi xuống đất.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn vắt lên vai.

Ca dao, đồng dao thường hay lập lại âm đầu, lấy âm đầu làm âm chính, âm chủ. Trần Dần lập lại âm cuối, hoặc âm giữa, lấy âm phụ, âm khách làm chính. Ông tìm cách lạ hoá và tạo ra một loại đồng dao mới, chức năng không chỉ “tả tình”, “tả cảnh” như ca dao đồng dao ngày trước, mà có thể có những chức năng hoàn toàn khác, biến đổi tuỳ theo bài hát. Ví dụ, nếu ta đọc một mạch, liền hơi: Phố trong, bộ hành trong, giờ trong, tắcxi trong… sẽ thấy bài thơ diễn ra như một bức tranh siêu thực, nhiều hình ảnh lướt qua, cắt đứt nhau theo nhịp điệu đồng dao. Nếu đọc một mạch liền hơi: Là trai đồng chiêm, là gái đồng mùa, là thúc bá đồng lầy, là anh em đồng mỏ… chúng ta có một quan hệ trai gái, họ hàng, làng xã. Nếu đọc một mạch: Nơi ngâm hạt xuân, nơi tưới màu xuân, nơi đóng tàn xuân, nơi bắc cầu xuân, nơi đúc thép xuân, nơi rỡ mành xuân… chúng ta thấy hiện ra trước mắt hoạt cảnh sống động của mùa xuân, như xem một cuốn phim mà người cầm caméra đang quét rất nhanh ống kính dõi theo tầm mắt. Trần Dần muốn tìm ra một thứ đồng dao mới, tạo những ấn tượng mới, những hiệu quả mới… Một thứ đồng dao không đứng một chỗ, mà đi.
***
MÙA SẠCH – LỊCH VIỆT NAM
Tác giả: Trần Dần
Nhà xuất bản: NXB Văn Học
ISBN: 978-604-323-269-1
***
Thông tin sách:
Hình thức: Bìa mềm
Số trang: 260 trang
Kích thước: 12.8 x 19.2 cm
Năm phát hành: 2024
***
#binhbanbook #sach #book #Mùa_Sạch #Trần_Dần