GNSV: BÁNH XE KHỨ QUỐC – Cuộc Đời Của Vua Lê Chiêu Thống – Phan Trần Chúc – Alpha books – NXB Hồng Đức

Gánh trên vai cái tội cõng rắn cắn gà nhà, giờ thì bị người đời sau xem như kẻ bán nước mà lên án, vua Lê Chiêu Thống sống không yên mà thác cũng chẳng yên. Cha bị hại chết; chưa được hưởng trọn vẹn tuổi thơ êm ấm thì đã bị đẩy vào ngục, tròn mười năm, từ lúc còn là một đứa trẻ bảy tuổi đến khi trở thành thiếu niên mười bảy; rồi lại đột ngột được đưa lên ngai vàng. Nhưng vua dù ngồi trên đế vị thì cái ngai vàng ấy cũng chẳng khi nào là thực, quyền bính lúc thì trong tay kiêu binh, lúc thì dưới tên Yến Đô vương, khi lại rơi vào tay tướng Nguyễn Hữu Chỉnh. Nhà vua hết sức xoay sở, nhưng dù có tâm mà không có lực nên đành giương mắt nhìn cơ đồ triều đại dựng xây hàng trăm năm lọt vào tay kẻ khác.

Những dòng viết về cuối đời vua là những câu chữ đau đớn nhất:

“Nhà vua ở đâu?

Một nơi rất xa xôi và chung quanh toàn là người lạ: lạ cả phong tục, ngôn ngữ lẫn y phục.

Nhà vua chờ gì?

Không gì hết. Vì cái hy vọng xin viện binh đã chết ỏ trong óc nhà vua ngay từ hồi bọn Lê Văn Trương phải đi đầy.

Tuy nhiên nhà vua vẫn phải sống, sống trong những ngày giờ phẳng lặng và không có màu sắc gì cả.”

Vua thọ được 28 tuổi. Ngoài bảy năm đầu đời, Lê Duy Khiêm không lúc nào được yên. Mười năm trong tù. Mười năm lưu lạc. Nếu sinh ra trong một gia đình bình thường, cuộc đời vua chắc đã chẳng khốn khổ đến vậy. Đọc mà chỉ đành thở dài cho cuộc đời trôi nổi và đau thương của vua Lê Chiêu Thống, vị vua mà ngai vàng với ngài chẳng đem lại vinh mà chỉ toàn thấy lụy.

Độc giả Huyen Pham đăng ngày 30/12/2017