AI NÓI & TẠI SAO LẠI NÓI NHƯ THẾ – Văn Giá – Nxb Hội Nhà Văn

Tên tập truyện, Ai nói & tại sao lại nói như thế, không lấy từ tên một tác phẩm riêng lẻ nào trong số 17 truyện ngắn, nhưng tôi nghĩ, nó thật sự phù hợp để biểu đạt trọn vẹn, tinh tế những ngầm nghĩa mà tác giả, nhà văn Văn Giá, đã dụng công gài cắm: cuộc sống quá nhiều tiếng nói, song, oái oăm và đôi khi bất khả lí giải, không phải tiếng nói nào cũng được cất tiếng, được cả giọng và được tiếp nhận. Nói, hành vi tưởng như thuộc và của tất cả, cuối cùng, lại chỉ của một ai đó, kéo theo của một cái gì đó, quyền lực nào đó, vừa cụ thể, dễ nắm bắt, vừa chồng lấn, đan xen, không xác định. “Tại sao lại nói như thế” cũng sẽ khiến người ta phải truy vấn, băn khoăn về nguồn cơn nảy sinh sự nói, nội dung nói, hay đúng hơn, của điều chúng ta phải nghe, nên nghe, và dĩ nhiên, cần nghe hết để vỡ lẽ, ngẫm nghĩ tường tận.

Văn Giá tạo dựng, điều phối, pha trộn cùng lúc nhiều tiếng nói trong tập truyện này. Trẻ con, người già, trung niên, nhà giáo, bệnh nhân, lão nông,… Có tiếng nói của quá khứ, kí ức; có tiếng rõ câu chữ, có tiếng lẫn trong kí hiệu, lại có cả tiếng nói của cả “người viết truyện” như muốn đính chính, can thiệp vào những tiếng nói của nhân vật. Chuỗi tiếng nói liên tu bất tận ấy, vốn được tính toán và điều chỉnh hết sức linh hoạt trong một kĩ thuật tự sự khá cao tay, là cách đắc địa để tác giả truyền dẫn các trạng thái của đời sống, từ ốm đau, bệnh tật, cái chết cho đến tình yêu, tình dục, từ sự dở chứng, dở hơi của tuổi hưu đến sự khó lường, bất nhất của tuổi trẻ… Ở đó, một bệnh viện cũng là nơi phô bày tiếng nhục dục (Chăm người bệnh), một trường học lại ẩn đi tiếng oán trách (Một góc trời xa), một mảnh vườn quê cằn cỗi tiếng tình nghĩa (Bức tường rào), một quán xá đóng kín tiếng khổ đau tận cùng (Quán ông già). Khi tự thú, tự trào (Ba chuyện tầm phơ), khi tự giễu (Mình đã “giề” rồi) và thường xuyên, là tự ý thức về tính chất hóc hiểm bi hài của trần đời (Ăn sáng café, Người đàn bà bên kia sông, Về nơi chốn mới), mỗi tiếng nói đều thấp thoáng một ngờ ngợ, nửa chắc mẩm nửa hoài nghi, về lòng tốt và luân lí, về đúng và sai, rồi sau hết, là về cái đích đáng và cái vô nghĩa của kiếp người. Do đó, sẽ là vội vàng nếu lựa chọn hay loại bỏ một kiểu tiếng nói, trái lại, chúng cần đồng thanh, quy chiếu vào nhau, như cuộc sống đa thanh, và tôi chắc đây mới điều tác giả tâm đắc, như đời người quá nhiều khúc đoạn, biến hóa biến dịch vô cùng.

TS.Mai Anh Tuấn

***
AI NÓI & TẠI SAO LẠI NÓI NHƯ THẾ

Tác giả: Văn Giá

Nhà phát hành: NXB Hội Nhà Văn

Nhà xuất bản: NXB Hội Nhà Văn

***

Thông tin sách:

Hình thức: Bìa mềm

Khổ sách: 14 x 20,5 cm

Số trang: 214 trang