Để hiểu về chiến thắng của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cuốn sách “HỒI KÝ CỦA DECOUX Ở ĐÔNG DƯƠNG TRONG NHỮNG NĂM 1940-1945 có thể coi như một “tấm gương phản chiếu từ bên kia chiến tuyến”. Trong khi sử liệu Việt Nam – từ văn kiện Đảng, hồi ký cán bộ cách mạng đến tài liệu của quân Đồng Minh – thường khắc họa sức mạnh quần chúng và tầm nhìn lãnh đạo, thì ở Decoux lại hiện lên một bức tranh trái ngược: nỗi hoang mang, sự bế tắc và cảm giác hụt hơi của bộ máy thực dân. Những trang ông mô tả đời sống hành chính, nỗi lo sợ trước phong trào Việt Minh, hay cú sốc dồn dập sau đảo chính của Nhật đêm 9/3/1945 tại Đông Dương cho thấy một thời kỳ lịch sử với nhịp độ nhanh chóng, giằng co kịch tính.
Điều đáng chú ý là Decoux luôn tìm cách quy nguyên nhân sụp đổ cho sức mạnh áp đảo của Nhật. Nhưng đọc kỹ, người ta dễ nhận ra những vết nứt sâu xa hơn: sự thờ ơ, bất hợp tác của trí thức; phong trào đấu tranh ngày càng rộng trong công – nông; và những xáo trộn xã hội vượt ngoài khả năng kiểm soát của chính quyền. Chính những gì ông coi là “nguy cơ rời rạc” lại chính là mảnh đất phì nhiêu cho cao trào kháng Nhật – cứu nước, và cuối cùng kết tinh thành Cách mạng Tháng Tám.
Bởi thế, cuốn hồi ký không chỉ là lời tự biện của một viên toàn quyền thất thế, mà còn là minh chứng sống động cho một sự thật lịch sử: thời cơ cách mạng không phải món quà tình cờ, mà nảy sinh từ sự khủng hoảng đến tận gốc của chế độ thuộc địa. Khi đặt song song với những báo cáo, chỉ thị của Đảng Cộng sản Đông Dương, ta càng thấy rõ tính chủ động, sự nhạy bén của cách mạng trong khi đối phương chỉ biết chao đảo và bào chữa.
Đọc Decoux hôm nay, người nghiên cứu không chỉ thấy sự tan rã của một quyền lực ngoại bang, mà còn cảm nhận rõ sự trỗi dậy mãnh liệt của dân tộc: từ bóng tối nô lệ, nhân dân Việt Nam đã nắm lấy vận mệnh, làm nên cuộc chuyển giao vĩ đại mùa Thu 1945.
***
HỒI KÝ CỦA DECOUX Ở ĐÔNG DƯƠNG TRONG NHỮNG NĂM 1940-1945
Tác giả: Amiral Decoux
Dịch giả: Mai Yên Thi
Nhà phát hành: Trường Phương books
Nhà xuất bản: NXB Thuận Hoá
*** Thông tin sách
Hình thức: bìa mềm
Số trang: 565 trang
Kích thước: 16×24 cm
Năm phát hành: 2025
***
#Hồi_ký_của_Decoux_ở_Đông_Dương_trong_những_năm_1940_1945
#Amiral_Decoux
#Trường_Phương
#NXB_Thuận_Hoá
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.