Châu bản triều Nguyễn là các bản tấu, sớ của triều đình nhà Nguyễn tính từ năm đầu triều vua Gia Long (năm 1802) cho đến năm cuối triều vua Bảo Đại (năm 1945) đã được nhà vua “ngự phê”, “ngự lãm”. Đây là loại tư liệu độc bản, nguyên gốc, có giá trị cao nhất để nhận diện lịch sử vương triều Nguyễn và đất nước thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX.
Nhà Nguyễn là một vương triều trọng sử, đạt được những thành tựu rực rỡ về sử học, nhất là đã hoàn thành biên soạn, khắc in các bộ sử chính thức và tầm thế của vương triều mình, trong đó Châu bản là nguồn sử liệu căn bản và là chất liệu chủ yếu làm nên giá trị to lớn của các bộ sử. Đành rằng nhà Sử học chân chính nào cũng đều phải tôn trọng nguyên tắc chép sử khách quan, trung thực, nhưng trong thực tế vận dụng, họ không thể không tập trung cao hơn cho những tư liệu có lợi cho quan điểm chính thống của vương triều và vì thế, Châu bản lại là cơ sở quan trọng nhất để kiểm định, đánh giá, hiệu chỉnh và bổ sung cho các bộ sử chính thống đó. Thế nhưng, vì nhiều lý do phức tạp khác nhau mà không có mấy chuyên gia nghiên cứu về lịch sử triều Nguyễn thực sự quan tâm khai thác nguồn tư liệu đặc biệt quý giá này. GS Trần Kinh Hòa từ năm 1960 cảnh báo: “những sử liệu quý báu này chưa có dịp làm đối tượng nghiên cứu của các sử gia tân tiến theo phương pháp khoa học và có hệ thống”.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia I năm 2013 cho biết, trong 8 năm (2005-2012) có 453 lượt người khai thác Châu bản triều Nguyễn, bình quân một năm chỉ có 56-57 lượt người, nghĩa là trong 1 tuần chỉ có 1 lượt người đến đọc tư liệu Châu bản. Từ khi Châu bản triều Nguyễn được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc chương trình ký ức Thế giới khu vực Châu Á Thái Bình Dương (năm 2014) và Di sản tư liệu Thế giới (năm 2017), số người tìm đến khai thác Châu bản triều Nguyễn đã tăng lên đáng kể, nhưng xem ra cũng vẫn còn rất khiêm tốn. Trong bối cảnh như vậy, tôi đặc biệt vui mừng khi được đọc cuốn sách Hùng Dũng tướng Nguyễn Công Nhàn với đất Nam Kỳ qua Châu bản triều Nguyễn của Hội Sử học Đồng Tháp hợp tác biên soạn cùng Trung tâm Lưu trữ quốc gia I.
Thông qua nguồn tư liệu Châu bản phong phú, xác thực, kết hợp với các bộ chính sử của nhà Nguyễn và các nguồn tư liệu dân gian ở địa phương, bằng phương pháp Sử học chuyên ngành và liên ngành, cuốn sách dựng lại toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Công Nhàn – một dũng tướng lừng danh suốt 3 đời vua Minh Mệnh, Thiệu Trị, Tự Đức, với hàng loạt những bí ẩn, thăng trầm cùng vương triều và đất nước trong những năm tháng vô cùng khó khăn, phức tạp này.
Sách được chia thành 5 chương, trong đó chương 1 (Quê hương, gia thế), chương 2 (Vùng đất Nam Kỳ từ khởi nguồn đến triều Tự Đức) tưởng như không mấy liên quan đến tư liệu Châu bản, nhưng tác giả đã khéo vận dụng tư liệu Châu bản để giải mã nhiều bí ẩn về quê hương của Nguyễn Công Nhàn hay về lịch sử khai hoang vùng đất Nam Kỳ.
—
GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc
(Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam)
(Bìa cứng)
HÙNG DŨNG TƯỚNG NGUYỄN CÔNG NHÀN VỚI ĐẤT NAM KỲ QUA CHÂU BẢN TRIỀU NGUYỄN
Tác giả: Hội Sử học Đồng Tháp hợp tác biên soạn cùng Trung tâm Lưu trữ quốc gia I.
Nhà xuất bản: Nxb Dân Trí
***
Thông tin sách:
Hình thức: Bìa cứng
Khổ sách: 16x24cm
Số trang: 273
Năm phát hành: 2024
***
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.